Bulut Bilişim

Bulut Bilişim

Bulut bilişim, bilişim teknolojilerinin dünyaca kabul görmüş standartlarla web ortamından hizmet olarak sunulmasıdır. Bilgi ve iletişim ürün ve hizmetlerinin baştan lisans ücreti verilerek satın alınması yerine, kullandıkça ve kullanıldığı kadar ödeme imkanı sağlamaktadır. Bu yöntem sayesinde bireyler ve firmalar bilgi sistemlerinden daha düşük giderle daha fazla yararlanabildiğinden, bir yandan maliyetleri azaltırken öte yandan üretkenliği artırmaktadır.

Hizmet tüketiminde yeni bir ekonomik model sunan bulut bilişim, kullanıcı ve gereksinim odaklıdır. Bulut ortamında bireyler ve firmalar, elektrik ya da su tüketimine benzer bir biçimde bilişim altyapısı hizmeti alabilmektedir. Elektrik kullanan insanların büyük çoğunluğu, şebekenin evlerine veya işyerlerine nasıl ulaştığının farkında değildir. Benzer biçimde bilişim kullanıcıları, bulut sayesinde yazılım yükleme, sunucu satın alma, bakım gibi konularla uğraşmak zorunda kalmayıp esas uzmanlık alanlarına odaklanabilmektedir.

Bulut bilişim, kullanıcıların konumlarından bağımsız olarak bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanmalarını sağlamakta, küçük ve orta boy işletmelerin sermaye ve işgücü gereksinimlerini azaltıp bilişim ürün ve hizmetlerine erişimini kolaylaştırmakta, veri merkezi ve sunucu gibi kaynakları birleştirerek çok şubeli büyük kurumlara da kolaylık getirmektedir. Sabit bilişim giderlerinden değişken maliyetlere geçiş gibi olanaklar, büyüyen kurumlar için kolayca ölçeklenebilme fırsatı yaratmaktadır. Bütün bunlar sayesinde bilişim kaynaklarının bireyler ve işletmeler tarafından daha verimli kullanılması mümkün hale gelmektedir.

Bulut bilişim amaç, çeşit ve faaliyetleri

Bulut bilişimin en önemli amacı, kaynakların verimli kullanılması sayesinde devletlerin, firmaların ve bireylerin rekabetçilik düzeylerinin yükselmesine, üretkenlik artışına ve kalkınmanın sürekli olmasına katkıda bulunmaktır.

Bulut bilişim bir yandan karmaşık bilgi teknolojileri ortamını basitleştirip farklı uygulama ve sistemlerin birlikte uyum içerisinde çalışmasını gözetirken, öte yandan girdi ve gider tasarrufu sağlamaktadır. Böylece yatırımların geri dönüşü hızlanmakta, kaynaklar daha verimli kullanılmakta, firma ve bireylerin rekabet gücü artmaktadır. Bulut sayesinde uygulamaların güncelleme ve bakımı kolaylaşmakta, arıza giderme süreleri kısalmakta, ürünlerin kullanım ömrü uzamakta, enerji tüketimi azalmakta, firmalar bilişim kapasitelerini basit bir biçimde ve süratle artırabilmektedir. Bulut bilişim, kamu harcamalarındaki yüksek boyuttaki israfın da azaltılması için önemli bir yöntem olarak görülmektedir. Bilişim hizmetlerinin kesintisiz, ölçülebilir ve uzaktan erişilebilir hale gelmesi de, bulut bilişimin önde gelen amaç ve özellikleri arasındadır. Bulut bilişimde, ölçeklenebilir teknoloji destekli hizmetlerin internet üzerinden verilmesi ön plandadır.

Bulut bilişim servisleri, sundukları hizmetler açısından altyapı, platform ve uygulama olarak üç ana gruba ayrılabilir. Altyapı hizmeti (IaaS), kullanıcıların sunucu, ağ ve depolama gibi donanım ve sistemlerden kendileri yatırım yapmadan yararlanmalarını sağlamaktadır. Platform hizmeti (PaaS) sayesinde yazılımcılar, uygulamaların geliştirilebilmesi için gerekli kaynakları hizmet olarak temin edebilmektedir. Yazılım hizmeti (SaaS), uygulamaların web üzerinden kullanılmasını olanaklı hale getirmektedir.

Bu hizmetler, kullanıcılar açısından da genel ve özel olarak iki ana gruba ve başka alt gruplara ayrılabilir. Herkese açık olan genel bulutlar daha fazla tasarruf sağlayabilirken, buluta geçişi göreli olarak yapmak isteyen işletmeler, önce kuruma özel bulutlarda verimliliklerini yükseltmekte ve maliyetlerini düşürmekte, deneyim ve bilgi birikimlerini artırdıktan sonra genel buluta geçmektedir. Bulut bilişim hizmetleri internet dışında da verilebilmektedir. Çeşitli yerel yasalara ve yönetmeliklere ya da güvenlik parametrelerine uymak isteyen firmalar, özellikle daha kritik fonksiyonlarda internete bağlı olmayan özel bulutları tercih etmektedir.

Bulut teknolojileri, bilişim kaynaklarını birleştirmekte ve sanallaştırmaktadır. Bu kaynakların kullanıcının konumundan uzakta bir yerden sunulmalarını sağlamaktadır. Bulut bilişim, sanallaşma ve telekomünikasyon, makinelerin ve insanların konuşlandıkları yerden bağımsız olan ya da uzaktaki makine ve insanlarla irtibatını olanaklı hale getiren yenilikler ve segmentler olarak, yeşil bilişime de katkıda bulunmaktadır. Bulut bilişim, kaynakları paylaşarak kurum ve tüketici üretkenliğini artırıcı uygulamaları daha verimli kullanmaya yarayan bir olgudur. Bu nedenle yalın düşünceye de uygundur. Sanallaşma, kullanıcıların konumlarından bağımsız olarak sunuculara erişimi ve sunucu konsolidasyonu gibi olanaklarla önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlamaktadır. Bilişim ürün ve hizmetleri, özellikle internet ve telekomünikasyon sektörü sayesinde, uzaktan çalışma, telekonferans, elektronik ticaret gibi olguları mümkün hale getirmekte, böylece girdi ve giderler azalmaktadır. Bulut bilişim, yeşil bilişim kavramının giderek daha önemli bir unsuru haline gelmektedir.

Dünyada bulut bilişim

Toplam küresel bilişim harcamaları içerisinde henüz küçük bir paya sahip olmasına karşın bulut bilişim, sektörün genel büyüme hızından çok daha süratli bir biçimde büyümektedir. IDC’ye göre, bulut bilişim harcamalarının 2009 yılında 17,4 milyar dolardan 2013’te 44,2 milyar dolara çıkması öngörülmektedir. Microsoft, Amazon, Google gibi küresel firmalar, bulut pazarına yönelik ürünlerini bilişim üretici ve tüketicilerinin hizmetine sunmaktadır.

Son yıllarda internete erişimin kolaylaşması, bilgisayar sahipliği ve kullanım oranlarının bütün dünyada artması, altyapı konusundaki çalışmalar, bilgisayar ve internetin zengin ülkeler ve büyük firmalar yanında gelişmekte olan devletlere, KOBİ’lere ve bireylere yayılması, kişisel bilgisayar, taşınabilirlik ve akıllı telefon gibi eğilimler, bulut bilişimi giderek daha mümkün hale getirmektedir. Küresel ekonomik kriz de, bulut bilişimin maliyet avantajlarının ön plana çıkmasında rol oynamıştır.

Altyapı, güvenlik ve yasal düzenleme alanlarındaki eksikliklerin giderilmesi, farkındalık düzeyinin artırılması ve güven ortamı sağlanmasıyla birlikte, bulut bilişimin önümüzdeki yıllarda hızla yayılması beklenmektedir.

Paket yazılımların bulut üzerinden hizmet olarak sağlanması dünyada henüz yeterince yaygınlaşmamış olmakla birlikte, bu olguya olan ilgi giderek artmaktadır. Turkcell-Netsis işbirliğiyle tüketicilere sunulan Netlite, SaaS modeliyle çalışan ilk Türk iş yazılımıdır.